Unconscious Bias: het onbewuste filter in ons denken

In mijn werk kom ik vaak ‘onbewuste vooroordelen’ tegen, ook wel bekend als unconscious bias. Dit zijn die automatische aannames en oordelen die we maken zonder dat we ons daarvan bewust zijn. Ze kunnen de manier waarop we anderen zien en behandelen sterk beïnvloeden, zelfs als we dat helemaal niet willen. Onlangs zag ik het weer gebeuren toen ik tijdens een training een escaperoom begeleidde.

In deze training gaan de deelnemers, net zoals in een echte escaperoom, verschillende puzzels oplossen, informatie vinden en codes kraken om verder te komen. Het doel is niet alleen om het spel te voltooien, maar ook om meer te leren over de organisatie, de processen, de cultuur en elkaar. Het is een ideale situatie om te observeren hoe mensen te werk gaan: wie neemt het initiatief, wie blijft afwachtend, en hoe wordt er gecommuniceerd? Hierbij worden de onbewuste filters meteen zichtbaar!

Een van de deelnemers was net nieuw binnen het team en zat in zijn eerste week. Tijdens een opdracht moest er onder tijdsdruk een dilemma worden opgelost. Er werd vurig gediscussieerd.

Op een gegeven moment kwam de nieuwe medewerker met een heel sterk punt. Voor de duidelijkheid: zijn stem was niet te zacht, en het argument dat hij aandroeg was waarschijnlijk het beste dat tot dan toe was geuit. Maar niemand luisterde. Zijn collega’s waren zo verdiept in hun discussie dat ze hem gewoon niet hoorden.

De nieuweling probeerde het nog een keer, dit keer met iets meer nadruk, maar weer zonder succes. Dit was geen toeval; dit was een klassiek voorbeeld van unconscious bias in actie.

Omdat hij nieuw was, werd zijn bijdrage minder serieus genomen, of misschien zelfs helemaal niet opgemerkt. Zijn functie of gebrek aan ervaring binnen het team zorgde ervoor dat hij onbewust werd buitengesloten uit het gesprek, zelfs al had hij iets waardevols te zeggen.

Dit is precies wat unconscious bias doet. Het werkt als een soort filter, waardoor we alleen zien en horen wat we verwachten, en niet per se wat er daadwerkelijk gebeurt.

In dit geval was de verwachting wellicht dat de nieuwe medewerker nog niet genoeg wist of kon bijdragen, en die verwachting kleurde de manier waarop de rest van het team hem waarnam en behandelde.

Wat kunnen we hieraan doen? Het begint met bewustwording. Zodra je je realiseert dat je mogelijk een onbewust vooroordeel hebt, kun je actief proberen om daar tegenin te gaan. Dit betekent dat je jezelf moet dwingen om echt te luisteren, ook naar degenen van wie je misschien niet verwacht dat ze iets waardevols te zeggen hebben. Het betekent ook dat je moet erkennen dat iedereen, ongeacht hun ervaring of positie, waardevolle inzichten kan bieden.

Het doorbreken van unconscious bias vereist oefening en geduld, zowel van mensen als van teams. Door bewust te worden van deze vooroordelen en er actief aan te werken, kunnen we inclusievere, effectievere teams creëren waarin iedereen zich gehoord en gewaardeerd voelt.

Wil jij, samen met je team, meer leren over hoe onbewuste vooroordelen werken en hoe je ze kunt herkennen en doorbreken? Doe mee met de Doorbraakweek voor Teams en ontdek hoe je, door bewust te worden van je eigen denkpatronen, kunt bijdragen aan een meer inclusieve werkomgeving. Kijk op https://www.huisvanthuiskomen.nl/doorbraakweek-teams/ om te lezen wat het inhoudt en neem gerust contact met me op als je vragen hebt!

Scroll naar boven

aanmelden

Familieopstellingen middag

Locatie: Huis van Eemnes, Noordersingel 4, Eemnes
Deelname op basis van vrijwillige bijdrage